Հայոց լեզու 9րդ դասարան

22.03.18

2.Հոմանիշներից յուրաքանչյուրով նախադասություն կազմի՛ր:
ա) երկարել- ճանապարհը սպասված ժամանակից շատ էր երկարել։ 

ձգվել-Ես ձգվեցի և կատարեցի վարժությունը  ։
բ) աղքատ- Այս աշխարհում կան շատ աղքատ մարդիկ,որոնց պետք է օգնել։

 խեղճ- նրա խեղճությունը տարիների ընթացքում վերածվեց չարության։
գ) գույն-գրքի շապիկը ծիածանի գույներով ներկեցին ։ 

երանգ-կարմիրի բոլոր երանգները օգտագործեցինք զատկի ձվերը ներկելու համար  :

4.Գծիկները ը կամ ն մասնիկով (հոդով) փոխարինի՛ր:
Ժողովուրդները տարբերվում են իրենց արտաքին տեսքով, լեզվով ու սովորույթներով: Ժողովուրդներն իրենց արտաքին տեսքով, լեզվով ու սովորույթներով են տարբերվում:
Աստղադիտակը ստեղծել են դանիացի ապակեգործներն:
Եվրոպացիներն առաջին անգամ արևածաղիկը տեսան մեքսիկական տափաստաններում, երբ հայտնագործեցին Աերիկան: Արևածաղիկն առաջին անգամ եվրոպացիները տեսան մեքսիկական տափաստաններում, երբ հայտնագործեցին Ամերիկան: Եվրոպացիները մեքսիկական տափաստաններում առաջին անգամ տեսան արևածաղիկն, երբ հայտնագործեցին Ամերիկան:


5. Ամբողջացնել նախադասությունները:
ա) Քանի որ կենսուրախ և կատակասեր մարդ էր, մենք միշտ հաշտ և համերաշխ էինք միասին:
բ) Ուզում եմ ձեզ այն պահին տեսնել, երբ մենք  կժամանենք ԱՄՆ-ից:
գ) Անցել էր ընդամենը երկու-երեք տարի, բայց նա նույն համառ տղան էր մնացել: Էդո
դ) Թեև հայրն արդեն ծերացել էր, միևնույն է նա ներում էր նրանց:
ե) Ով իր նպատակը լավ է պատկերացնում, նա միշտ արդյոււնքի է հասնում:

. Ուղղել սխալները:
Վախում եմ- վախենում եմ
 բազմիցս անգամ
 նորից եմ կրկնում-կրկնել
 սպասեցնել տվեց-սպասել
 ուրիշ այլ մարդիկ-այլ մարդիկ
խոսքը քեզ է վերաբերվում-վերաբերում
 վիճվել-վիճել
 կապնվել-կապվել
 ուտացնել-ուտեցնել
 խոսա- խոսել
խոստովանվել-խոստովանել

12.03

1. Ուղղիր տեքստում  ուղղագրական սխալները: 

Անթափանց, սռթսռթացնող խոնավությամբ թաթաղված էր օդը: Ցուրտ գիշերով Օխոտյան ափի ողջ երկայնքով մղվում էր երկու ընբոստ տարերգի անհաշտ ընբիշային պայքարը. Ցամաքը խոչնդոտում էր ծովի առաջընթացը, ծովը չէր դադարում անընդհատ ցամաքի վրա հարձակվելուց, մակնթացությունից:

2. Որ  բառերում անհրաժեշտ է,  գրիր յ :

1. Իսրայել, Կարոյի, միություն, կրիա
2. հայելի, Ռաֆայել, գայիսոն, նյարդ
3. բամյա, վերարկուի, ծիածան, երգեյի
4. միմյանց, օվկիանոս, միլիարդ, ժանյակ

 3. Ո՞ր շարքի բոլոր բառերն են գրվում գծիկով:

1. ալ(կարմիր), բուք(բորան), դեփ(դեղին), կողք(կողքի)
2. վերև(ներքև), դեմ(դիմաց), դեսից(դենից), մանր(մունր)
3. գիշեր(ցերեկ), ոչ(ոք), ստեպ(ստեպ), տուն(թանգարան)
4. ժամ(պատարագ), գնացող(եկող), պատեհ(անպատեհ), առոք(փառոք)

4. Որտեղ անհրաժեշտ է, գրիր մեծատառով:

1. / Խրիմյան հայրիկն ասաց, որ վաղը ևեթ կկարգադրի, որ /Մասիսի հողից, /Երասխի ջրից ու /Հայաստանի ծաղիկներից մի քիչ վերցնեն և ուղարկեն /Վենետիկ:

2. /Հայաստանի գրեթե բոլոր քաղաքները` Վան, /Բագավան, /Կարին, /Երվանդաշատ,        /Վաղարշապատ, /Նախիջևան, /Արտաշատ, բռնված էին պարսից զորքով

3. /Վրաց /Միհրդատ թագավորը /Վարդանի համհարզին ընդունեց պալատի վեհաշուք դահլիճում թարգմանի ներկայությամբ:

5.. Ընդգծված բառը փոխարինի՛ր տրված բառերից մեկով:
ա) Վիրավորված ընկավ ձիուց ու օգնություն կանչեց:
Ծաղրուծանակից վիրավորված հեռացավ ու որոշեց այդ մասին էլ ոչ մեկի հետ չխոսել:
(խոցված, սրահարված, սվինահարված, նեղացած, վշտացած)
բ) Երիտասարդի անկեղծ ժպիտն ու համարձակ խոսքերը նրան գրավեցին:
Որոշել էր անպայման գրավել այդ բերդը, որտեղ երկրի ողջ հարստությունն էին պահել:
(տիրանալ, սեփականել, նվաճել, հրապուրել, հմայել)
գ) Այս պատվանդանի վրա հուշարձան են կանգնեցնելու:
Հարկավոր է կանգնեցնել այդ վիրավորական խոսակցությունը:
Էլեկտրական լարերի համար այստեղ մի սյուն են կանգնեցրել:
(բարձրացնել, վեր հանել, ոտքի հանել, հաստատել, կերտել,  շինել,կառուցել, կասեցնել, դադարեցնել):

************************************************************************************

10.03
Կազմեք 6-8 նախադասությամբ տեքստ՝ համապատասխան տրված մետքերից մեկին.

• Մարդը խուլ է իր մեջ ամենաբարձր գոռացողի հանդեպ
• Ազատությունը վայելելու համար պետք է այն սահմանափակել
• Միտքը մարդուն տրված է, որպեսզի նա հասկանա՝ միայն մտքով չի կարելի ապրել

01.03

անգիր՝

1. Ինչ որ լավ է՝ վառվում է ու վառում,Ինչ որ լավ է՝ միշտ վառ կմնա.
   Այս արև, այս վառ աշխարհում
   Քանի կաս՝ վառվի՛ր ու գնա՛։
   Մոխրացի՛ր արևի հրում,
   Արևից թող ոչինչ չմնա, —
   Այս արև, այս վառ աշխարհում
   Քանի կաս՝ վառվի՛ր ու գնա՛։

2.Ինչքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս —
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի.
Թե ուզում ես չսուզվել ճահճուտները անհունի —
Պիտի աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս:
Այնպե՜ս արա, որ կյանքում ո՜չ մի գանգատ չիմանաս,
Խմի՜ր թախիծը հոգու, որպես հրճվանք ու գինի.
Որքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս —
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի…

3.Դոփո՛ւմ են, դոփո՛ւմ են, դոփո՛ւմ են ձիերը,
Մթի մեջ դոփում են, խփում են պայտերը,
Պայտերը խփում են, խփում են հողին.-
Անծա՜յր է գիշերը, անհայտ է ուղին:
Գնո՜ւմ են, գնո՜ւմ են, գնո՜ւմ են ձիերը,
Մոտիկ են, հեռու են, դոփում են պայտերը,
Պայտերը դոփում են քունքի՛ս մեջ հիմա.-
Անհա՜յտ է աշխարհը՝ անցում է ու մահ…

4.Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց.
Լսո՞ւմ եք անուշ մի զնգոց —
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն։

Դյութում են շրթերը վարդե,
Սրտերը կրակ են ու բոց-
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց։

5. Գիշերը ամբողջ հիվանդ, խելագար,
   Ես երազեցի արևի մասին:
   Շուրջս ո՛չ մի ձայն ու շշուկ չկար —
   Գունատ էր շուրջս՝ գիշեր ու լուսին:
   Ես երազեցի արևի ոսկին,
   Տենչացի նրա հրաշքը խնդուն՝
   Ուզեցի սիրել շշուկն իմաստուն՝
   Արևանման, արնավառ խոսքի, —
   Բայց շուրջս այնպես գունատ էր, տկար —
   Խոսքեր չկային, ու արև չկար …
6. Ձյունապատ լեռներ ու կապույտ լճեր:
   Երկինքներ, որպես երազներ հոգու:
   Երկինքներ, որպես մանկական աչեր:
   Մենակ էի ես: Ինձ հետ էիր դու:

Երբ լսում էի մրմունջը լճի
Ու նայում էի թափանցիկ հեռուն —
Զարթնում էր իմ մեջ քո սուրբ անուրջի
Կարոտը այն հին, աստղայի՜ն, անհո՜ւն:

Կանչում էր, կանչում ձյունոտ լեռներում
Մեկը կարոտի իրիկնամուտին:
Իսկ գիշերն իջնում, ծածկում էր հեռուն,
Խառնելով հոգիս աստղային մութին…

27.02
Կետադրիր առակը և վերլուծիր:

1. Մի Ուսուցիչ կանչվում է պալատ թագավորի հետ իմաստուն զրույց վարելու Նա արքային ու գահասրահը զննելուց հետո սկսում է խոսել տիրակալի թագի գեղեցկության թանկարժեք քարերի փայլի ոսկյա զարդերի խորհրդանշական իմաստի մասին Ուսուցչին ուղեկցող աշակերտները մնում են զարմացած Պալատից հեռանալուց հետո նրանք հարցնում են թե ինչու Ուսուցիչը թագավորի հետ չխոսեց տիեզերածնության մասին:
   Եթե խոսեի այդ թեմայով թագավորը կամ կձանձրանար կամ կհուսահատվեր Խոսելուց առաջ մշտապես իմացեք թե ինչն է ձեր զրուցակցի ամենաթանկագին գանձը և խոսեք դրա բարձր նշանակության մասին Միայն այդ միջոցով կարող եք զրույցը հրապուրիչ դարձնել և ճանապարհ բացել նրա հետագա շարունակության համար Իմաստուն չէ այն ուսուցիչը ով խոսելիս հաշվի չի առնում ունկնդրի գիտակցության մակարդակը

3. Ճշտի՛ր սխալ գործածված ժամանակաձևերը:Դժվար է ասել, թե մեր ժամանակներում քանի՛ օր կպահանջվեր աշխարհի բոլոր երկրներով անցնելու համար: Եթե ուղևորությունը կատարվի նավով ու գնացքով, մոտ երեսուն օր պետք կլիներ:
Թերևս մի ուրիշ բան չկա, որ մարդկային կյանքի մեջ այնքան շատ փոփոխություն մտցներ, որքան տրանսպորտը:
Ժյուլ Վեռնի «Ութսուն օր աշխարհի շուրջը» վեպի լույս տեսնելուց շատ չէր անցել, երբ ամերիկացի մի լրագրող որոշում  է իրականացնել Ֆիլեաս Ֆոգի ֆանտաստիկ մտահղացումը:
Արդեն ստեղծել են տրանսպորտային թանկարժեք, բայց փոխարենը կատարյալ միջոցներ, որոնք ճանապարհների կարիք չեն զգա:

Տնային աշխ(12.12.17)

Վարժություն 1 (եզակի և հոգնակի)։

Հոլովե՛լ

 քաղաք-քաղաքներ

 սենյակ-սենյակներ

 ծառուղի-ծառուղիներ

 թերակղզի -թերակղզիներ

Վարժություն 3։ Արտագրե՛լ նախադասությունները՝ փակագծերում տրված գոյականները անհրաժեշտ հոլովով, առումով և թվով գրելով համա- պատասխան տեղերում։

 1. Սարի գագաթից երևում էին մոտակա գյուղերի բոլոր տները, իսկ ճերմակ մշուշի մեջ նշմարվում էր մեկ այլ գյուղ։ (գյուղ, գագաթ, մշուշ) 

2. Ասֆալտապատ ճանապարհում սլացող մեքենան կանգ առավ ճամփեզրի ցայտաղբյուրի մոտ, և մեենայից ելավ վարորդը՝ մի ալեհեր մարդ։ (ճամփեզր, մեքենա, ճանապարհ)

3. Մեր շուրջը սփռված դաշտեիրց երևում էին աշխատող մարդիկ որոնք երբեմն հայացքները ուղղում էին մեր կողմը։ (հայացք, դաշտ, մարդ) 

4. Այդ հինավուրց ձեռագրերից  արժեքավոր տեղեկություններ  կային, որոնք խիստ հետաքրքրեցին գիտաժողովին մասնակցող մասնագետներին։ (տեղեկություն, ձեռագիր, գիտաժողով) 

5. Ամբողջ օրը աշխատած վարպետը գործն ավարտել էր, և հիմա գոհունակությամբ նայում էր իր աշխատանքի արդյունքին։ (գոհունակություն, վարպետ, օր) 

6. Գեղարվեստական նոր ֆիլմի ցուցադերությունը  ավարտվել էր, և դահլիճից խումբ-խումբ ելնում էին հանդիսատեսները ։ (հանդիսատես, դահլիճ, ցուցադրում) 

7. Նրա աշխատանքի փողոցի մոտ գտնվող վայրում վերջերս նոր խանութ է բացվել, որտեղ վաճառվում են բազմազան իրեր ։ (իր, փողոց, վայր)

 8. Աստղերը մեկ-մեկ մարում էին երկնքից  փչում էր վաղորդյան սառը քամին և լիճը, թեթև ծփանքով արթնանում էր ուշ աշնան երկար գիշերվա նիրհից։ (քամի, երկինք, աշուն)

 9. Երկրորդ կուրսի ավագը բերել էր հաջորդ քննության  հարցաշարը, և տարբեր շարքերում նստած ուսանողները դասագրքից  որոնում էին հարցերին վերաբերող թեմաները և տետրում նշում էջերը։ (քննության, դասագիրք, կուրս) 

10. Վերջերս կազմակերպված մրցույթին  մասնակցեցին արվեստի դպրոցում  սովորող շատ երեխաներ, որոնց աշխատանքներն արժանացան տարբերմրցանակների.։ (մրցույթ, մրցանակ, դպրոց) 

Տնային աշխ(07.12.17)

Գոյականի որոշյալ և անորոշ առումները 

Վարժություններ

Վարժություն 1։ Առանձին սյունակներով դո՛ւրս գրել որոշյալ և անորոշ

առումներով գոյականները։

Գետնի տակ թաքնված հանքանյութերի մասին շատ հետաքրքիր տեղեկու-

թյուններ կարող է տալ բույսերի հանելուկային լեզուն։ Ծառը, թուփը, ծաղիկը կամ

սովորական խոտը բնական մի բարդ լաբորատորիա է։ Նրանց արմատները

պոմպերի նման գետնի տակից քաշում են տարբեր նյութերի լուծույթներ։ Տերևների

մեջ և ցողուններում կուտակվում են մետաղներ, որոնց պաշարները թաքնված են

գետնի խորքերում։ Որպեսզի այդ մետաղը հայտնաբերեն, այրում են հավաքած

բույսերի նմուշները և ուսումնասիրում ստացված մոխիրը։ Քննության են ենթարկվում

նաև բույսերի հյութերը։ Այդպես կանաչ «հետախույզները» օգնում են որոշելու

հողաշերտի կազմությունը, ցույց են տալիս, թե որտեղ հանքավայր կա։

Ալեքսանդր Մելքումյանի «Հայաստանի քարերի աշխարհում» գրքից

Անորոշ	Որոշյալ
գետնի	լեզուն
հանքանյութերի	ծառը
բույսերի	թուփը
նյութերի	ծաղիկը
տերևեների	խոտը
մետաղներ
տեղեկություններ	հետախույզները
լաբարատորիա	պաշարներ
պոմպերի	մետաղը
գետնի	մոխիրը
քննության	նմուշները
հողաշերտի	հյութերը
հանքավայր	կազմությունը

Վարժություն 2։ Յուրաքանչյուր շարքում գտնե՛լ անորոշ առումով գոյա-

կանը։

1. ապագան, լեռնաշղթան, ենթական, պատվանդան

2. պարագան, կուլան, ավազան, թեման

3. պատճեն, սյուժեն, հյուլեն, միջօրեն

4. խճավազն, արքայազն, նոխազն, վարազն

5. թեյն, տրամվայն, որովայն, դերբայն

6. կարոտն, մոլախոտն, ծղոտն, հետիոտն

7. քնարերգուն, վերարկուն, ճողփյուն, սերմացուն

8. մեղուն, ցողուն, ժողովածուն, աղաթթուն

9. չափածոն, մետրոն, երեկոն, երգեհոն

10. զբոսայգին, մարգագետին, թերակղզին, ծառուղին

Դասարանում (25.11.17)
Արևակեզ,միջօրե,հանրօգուտ,պատարագ,ոգելից,օրհներգ,նորոգել,թփրտալ,վատսուն,
ընդամենը,ընդհանուր,դադարել,անոթի,պոռթկալ,զարդանախշ,դողէրոցք,հանդիպակաց,կառուցվածք,լվածք,փոցխ,ուղտապան,զեղչել,զիջել:


Տնային աշխ(24.11.17)
Գեղեցկություն -գեղեցիկ-արմատ,ություն-ածանց:
Երջանկություն-երջանիկ-արմատ,ություն-ածանց:
Ներաշխարհ-ներ-ածանց,ա-հոդ,աշխարհ-արմատ:
Հիշողություն-հիշ-արմատ,ող-ածանց,ություն-ածանց:
Տերևաթափ-տերև-արմատ.ա-հոդ,թափ-ածանց:
Խորհրդանիշ-խորհուրդ-արմատ,ա-հոդ,նիշ-ածանց:
Բազմաթիվ-բազում-արմատ,ա-հոդ,թիվ-արմատ:
Պարզապես-պարզ-արմատ,ա-հոդ,պես-ածանց:




Տնային աշխ(20.11.17)
1.Կրակ-կրակե,կրակոտ,կրակահերթ,կրակայրիչ:
2.Գործ-գործիչ,գործարար,գործարան:
3.Դաս-դասարան,դասադուլ,դասամիջոց,դասախոս:
4.Մարդ-մարդասպան,մարդկային,մարդամոտ:
5.Սեր-Սիրեկան,սիրային,սիրահար:



Տնային աշխ(16.11.17)
Ափ
1.Երեքամսյա նավարկությունից հետո մոլորված նավը վերջապես ափ դուրս եկավ :
2.Մայրը քնքշանքով համբուրեց երեխայի ձեռքի ափը :

Խնամի
1.-Խնամի ՜,գուցե ինչ-որ բան խաղանք ,-հարցրեց Գարեգինը իր նոր բարեկամին:
2.<<Ով պիտի խնամի այս խեղճ երեխային>>,-մտածում էր անհուսալի հիվանդ կինը:

Հորդ
1.Պատուհանից հիացմունքով նայում էր տեղատարափ,հորդ անձրևին:
2._Հորդ ձայնը չի լսվում .դեռ տուն չի եկել ,- հարցրեց մայրը որդուն:

Անցավ
1.Եվան կրակի պես անցավ Ադամի  կողքով և հրդեհեց նրա սիրտը:
2.Ծերունին անցավ սրտով չէր կարողանում հիշել իր անցյալը:

Տնային աշխ. (07.11.17)

Հոմանիշներ ՝
Աբրեշում-մետաքս
Նագան -ատրճանակ
Կուրաթուխպ-մառախուղ
Ուզան-մուրացկան
Ուլնիկ-ուլունք
Ուլուգ-երամ
Վիգուտ-քարքարոտ
Վուշ-կտավ





Տնային աշխ. ()

բուն բացահայտիչ .
1.Մայրս ՝ Անահիտը,մեկնել է Ռուսաստան :
2.Վահան Տերյանը՝ հանրաճանաչ գրող էր :

հետադաս ծավալուն որոշիչ
1.Ալլաները՝ քաջ,խիզախ հարձակվել էին Հայերի վրա :

Հատկացուցիչ- հատկացյալ
1.Արևի՝ պատուհանից ներս ընկած շողերը շողշողում էին:


Դասարանում(23.10.2017)
Դերբայական դարձվածի կետադրություն 

Նախադաս և հետադաս դիրքերում դերբայական դարձվածը ,նախադասության մնացած անդամներից տրոհվում է բութով ,իսկ միջադաս դիրքում երկու կողմից ստորակետով :

Հատկացուցչի կետադրություն 

Երբ հատկացուցիչն ու հատկացյալը հեռացած են իրարից և նրանց միջև կա գոյական հատկացուցչի վրա դրվումմ է բութ :

Տնային աշխ .(19.10.17)
Շարադրություն . Անմարդաբնակ կղզին
Անմարդաբնակ կղզի ՝ աշխարհից կտրված մի մաս,որտեղ ինչպես հուշում է անունը մարդ չկա :Երեկոյան նստած էի սենյակումս և հանկարծակի դարակներից մեկից մի գիրք ընկավ անկողնուս մեջ :Գրքի անունն էր ՝ Անմարդաբնակ կղզին,իսկ հեղինակն էր ՝ Ջոնի Դեփը :Հետաքրքրություն առաջացնելով վերցրեցի այն , և  սկսեցի կարդալ :Չհասկացա թե ինչպես քնով ընկա և երազ տեսա ,հայտվել էի անմարդաբնակ կղզում , և ես միայնակ էի մնացել իմ մտքերի հետ:Մի կղզի ,որտեղ ոչ ոք չկա ,դու միայնակ էս :Ես նստել էի գետնին և փորձում էի հիշել իմ ամբողջ կյանքում եղած հիշողությունները :Սկսվել էր քամին և ծովի ափն էր տատանվում :Աչկերիս դիմացով անցնում էր իմ ամբողջ տարիների արած քայլերը , սխալներս և ճիշտ քայլերս հիշելով մտածեցի ինչ կարելի է փոխել իմ կյանքում :Երբ փորձեցի մտորել  հասկացա ,որ միայն քնով եմ ընկել:


 Դասարանում (19.10.17)

Գծիկ

• Արմատի կրկնության ժամանակ դրվում է գծիկ:

օր.՝ մեծ-մեծ խոսել
արագ արագ քայլել  :

• Մոտավոր թվերի դեպքում նույնպես դրվում է գծիկ :

օր.՝ մեկ-երկու մարդ էր եկել :
տասը -տասնհինգ

• Երբ երկու բառեր լրացնում են իրար ՝ որպես մոտ իմաստ արտահայտող բառեր (ձևեր )

օր.՝ տուն -թանգարան

աղբյուր-հուշարձան :

• Երկու կողմերի հարաբերությունների ցույց տվող բառերը գրվում են գծիկով:

օր.՝ հայ-թուրքական հարաբերություն :

ռուս - վրացական բառարան:

• Երբ որ թվանշանին հաղորդում է հոլովական վերջավորություն դրանց միջև դրվում է գծիկ :

օր.՝ երեք-ից տասնչորս :

• Դասական թվականների գրության ժամանակ նույնպես դրվում է գծիկ:

օր.՝ 5-րդ

1-ին (առաջին)

• Գունանուներում երբ որ արմատը կրկնվում է դրվում է գծիկ:

օր.՝ ճեփ-ճերմակ

կաս-կարմիր 

դեփ-դեղին

կափ-կանաչ:

Տնային աշխ. (16.10.17) 

Չակերտ
1.Վահան Տերյանը ասել է ՝. <<Ապրելուց քաղցր է մեռնել քեզ համար >>:
2.Հայտնի պապիկն ասել է ՝. << Սովորել,սովորել>>:
3.Պարույր Սևակը ասել է ՝. <<Երանի գժերին ,որ էլ չեն գժվի >>:
4.Գրել է Վիլիամ Սարոյանը . <<Շիրազը մեծ հանճար է >>:
5.Դուրյանը մահից մեկ օր առաջ ասել է .<<Հարգս չգիտցան ,բայց պիտի փնտրեն զիս >>:

Անջատման գիծ

1.- Ինչու չբարևեցիր ,- հարցրեց նա :

2.- Դասս կպատասխանեմ ,- պատասխանեց Արևիկը :

3.- Տնայինդ կրկնել էս ,- հարցրեց նա :

4.- Ես ամեն ինչ կանեմ ,- հեգնանքով ասաց Նորայրը :

Կախման կետ 

1.-Դուք այդ հերոսուհին եք ... ես ձեզ չճանաչեցի :

2.- Ես կորցրի նրան ....:

3.- Ախր դու ... չպիտի ստեիր նրան... :

4.- Ախ այդ աչքերը .... այդ աչքերն են մեղավոր ..:

Դասարանում  (16.10.17)

Մասնավոր պարագայական
Մենք պիտի հանդդիպենք ՝ վաղը ժամը 7-ին;
Եկեք գրադարան ՝ առաջին գրապահարանի մոտ :
Մենք կհանդիպենք դպրոցում ՝ քիմիայի լսարանի մոտ :
Վաղը կգաս Հանրապետության Հրապարակ ՝ ժամացույցի մոտ :





Տնային աշխ (09.10.17)
1.Հանուն Հայրենիքիս ՝ ես չգնացի արտերկիր:
Ես չգնացի արտերկիր ՝հանուն հայրենիքիս :
Ես,հանուն հայրենիքիս ,չգնացի արտերկիր :

2.Չնայած կամակորությանը ՝ նա սովորող տղա էր :
Նա սովորող տղա էր ՝ չնայած կամակորությանը :
Նա, չնայած կամակորությանը ,սովորող տղա էր :

3.Համաձայն սովորությունների ՝ նա բացակայեց դասերից:
Նա բացակայեց դասերից ՝ համաձայն սովորությունների :
Նա,համաձայն սովորությունների ,բացակայեց դասերից :

4. Հակառակ իր սկզբունքներին ՝ նա ներողություն խնդրեց :
Նա ներողություն խնդրեց ՝ հակառակ իր սկզբունքներն :
Նա,հակառակ իր սկզբունքներն , ներողություն խնրեց:



Տնային աշխ.(06.10.17)
Կազմել նախադասություն (նպ. պարագա)
1.Ես գնում եմ պարապմունքի ՝ պարապելու :
2.Ես մեկնում եմ Ամերիկա ՝ համերգների :
3.Մնացի փորձին ՝ պարապելու:
4.Ես շուտ արթնացա ՝ գրքերս պատրաստելու :
5.Ես գնացի ընկերուհուս տուն ՝ թեյելու :

կապ .
Հակառակ իր հայացքներին ՝ Արամը համաձայնություն տվեց :
Արամը ,համաձայնություն էր տվել ,հակառակ իր հայացքների:

Հանուն ընկերուհուս բացակայեցի դասերից :
Բացակայեցի դասերից ՝հանուն ընկերուհուս:


Նպատակի պարագա

օր.՝ Ես գնում եմ դպրոց  սովորելու համար
Ես գնում եմ դպրոց ՝ սովորելու

Գնում եմ խանութ հաց առնելու :
Գնումեմ խանութ ՝հացի:

Կան մի քանի կապեր որոնց առկայության դեպքում նախադասության մեջ պարտադիր  բութ է լինում:Այդ կապերից են ՝ հանուն ,շնորհիվ,համաձայն,հակառակ,ի պատասխան,փոխանակ,չնայած,ըստ:
օր.՝ ըստ օրենքի ՝բոլոր քաղաքացիները հավասար են:




Տնային աշխ. (05.10.17)
Կազմել նախադասություններ (բութ)
Բացահայտյալի վրա ՝բացահայտչից անջատելու համար
1.Մենք՝ երիտասարդներս ,լավ գիտենք մեր պարտականությունները :
2.Անքուն էր միայն բերդի թագուհին՝ Փառանձեմը:
3.Հանդիպումը տեղի կունենա մարտի 1-ին ՝կիրակի օրը :
4.Հակոբին՝ որպես մասնագետի,բոլորը հարգում են :


...............
1. Հայաստանի Հանրապետության մեծ քաղաքներն են ՝ Երևան ,Գյումրի,Վանաձոր:





Տնային աշխատանք (02.10.17)

   Ստորակետ .
1.Ես նրան հավանեցի ,քանի որ նա զուսպ էր:
2.Նրան դուրս հանեցին դասարանից ,որովհետև նա խոսում էր :
3.Դաստ պատմիր,թեկուզ կմկմալով :
4.Արմանը ցանկանում է դառնալ բժիշկ ,սակայն նրա մայրը դեմ է :
5.Ես կգնայի դպրոց ,եթե հիվանդ չլինեի:
 
    Միջակետ
1.Դասը ավարտվեց . զանգը հնչել էր :
2.Հաղորումը կիսատ մնաց. հոսանքը տարել էին :
3.Մայրիկը բարկացավ .տղան լացում էր
4.Գրիչը չգրեց . թանաքը թափվում էր :

    Վերջակետ
1.Տատիկը գործում է :
2.Աղջիկը պարում է :
3.Երաժշտության ուսուցիչը նվագում է:
4.դասախոսը գնահատում է:
5.Վարդանը կրկնում է տնայինը :



Դասարանում 02.10.17

Վերջակետ .
Համակարգիչը անջատվում է :
Միջակետ.
Պարապմունքը ընդհատվեց . մարզիչը վատացել էր :
Ուսուցիչը բարկացավ . երեխաները բղավում էին:
Ուղակի խոսք
Հեղինակը պատմում էր ինձ.
-.Նա այնքան գեղեցիկ էր :
Անուղակի խոսք
Հայտնի պապիկն ասում է . "Սովորել,սովորել,սովորել:"
Հապավումներ 
Օր.՝(օրինակ)
Ստորակետ 
Ստորակետ դրվում է շաղկապներից առաջ և,ու,կամ  շաղկապները բացառություն են որոնցից առաջ ստորակետ դրվում է միայն այն դեպքում երբ ենթական փոխվում է :

Ես կգնամ ,եթե  դու ուշանաս:
Ես քեզ կզիջեմ , քանի որ դու փոքր էս :



Հնչյունափոխություն
Երբ բառի վերջում ավելանում են ,արմատ,ածանց վերջավորություն շեշտը տեղափոխվում է վերջի վանկի ձայնավորի վրա օրինակ․՝
քաղա`ք,քաղքենի՝․
Հնչյունափոխվում են ձայնավորները և երկհնչյունները։Ամենաքիչը հնչյունափոխվում են ա,օ(ո) ձայնավորները օրինակ․՝
կոճակ-կոճկել
օրոր-օրրան
սեր-սիրել
գիծ-գծել
կղզի-կղզյա
այգի-այգեպան
ումպ-ըմպել
ջուր-ջրել
գարուն-գարնանային
թթու-թթվասեր
բու-բվեր
  ը-ն միայն սղվում է 
քաղցր-քաղցրահամ
արկղ-արկղիկ






Ձայնավորների Ուղղագրությունը 
Է-ե 
դողէրոցք,էջանշան,բազմերանգ,լուսերես,խմբերգ,վայրէջք,ստոերկրյա,Էջմիածին,նորեկ,  ամենաերկար,բարորություն։
Օ-ո
Արևազոծ,սառնորակ,նորավոճ,լացուկոծ,չարորոակ,հնգօրյա,նախօրե,երկվորյակ,որդ,Ամանոր,անօրգանական,հայորդի,քնքշորեն,օդապարիկ,օրեցոր,օրօրոց,օթևան,տոթ,տարօրինակ։
Ր-ռ
Առնչվել,ակնբախ,երկնչել,սառնորակ,նորաոճ,կիսաեփ,լայնէկրան,նրբերշիկ,վերելակ,պատնեշ,միջօրէ,կեսօր,ելևէջ,նորօրյա,օվկիանոս,խոչնդոտ։
Գ-կ-ք
Զիգզագ,Վարդկեզ,շաղաքորթ,թանկագին,թանգարան,մտահոգություն,երկրպագել, դիրքորոշում,հմայք,փափագել,կարգ,կառք,փեղկ,Օգսեն,ձայնակցել,նախկին,չոքել,հոգալ,առաձգական,տագդեղ,զուգարան,սերկևիլ,ձքան,շնկշնկան,բարվոգել,կարգապահ,հոգեպարար,շոգեհանգիստ,օրակարգ,մոգական,ոգելից,մեխք,վարագույր,արհավիրք,մարգարեություն, պարգևատրել,պատարագել,երգել,երաշխիք,վարաք,դարակ,կարագ,նորոգել,բաղլ,անօրգանական,ճտկավոր,օրհներգ,արմունկ,գոգնոց,սուգ,ծունկ,կարկին,վարք,վարքաբեկել,Բագրատ,Մարգարյան,ճրագարան,հավաքույթ։
 Դ-տ-թ
Աղոտ,աղոտք,անօդ,անոթ,արդուկ,բրդել,խրտնել,խրթվիլակ,խայթել,խորդուբորդ,խայտաբղետ,որդ,երթուղի,զարդ,Զվարթնոց,գրտնակել,անդամ,անդամազոծ,Բաղդատ,որդի,ակնթարթ, հարթավայր,տոթ,օդանցք,օթևան,հրանոթ,հոգս,այտ,պայքար,կրթասեր,անօդևան,առաջնորդ,վիթխարի,Գեղարդ,թարթիչ,թեպետ,թրթուր,որոգայթ,ցայտաղբյուր։




Հնչյունաբանություն                                                                                                      Հնչյունաբանությունը ուսումնասիրում է լեզվի հնչյունները ։Հնչյունը ձայն է որի գրավոր տարբերակը տառն է ։
Ա-1      Ժ-10       Ճ-100     Ռ- 1000        Փ-8000
Բ-2       Ի-20       Մ-200     Ս-2000         Ք-9000
Գ-3       Լ-30        Յ-300     Վ-3000         և-
Դ-4      Խ-40       Ն-400     Տ-4000          օ
Ե-5       Ծ-50       Շ-500      Ր-5000         ֆ             
Զ-6       Կ-60       Ո-600      Ց-6000
Է-7       Հ-70        Չ-700      Ու-7000
Ը-8      Ձ-80        Պ-800   
Թ-9      Ղ-90        Ջ-900                                                                                                                             
Հայերենի հնչյունները բաժանվում են երկու խմբի ձայնավորների և բաղաձայնների։Ըստ ձայնի և հարաբերության ;
Ձայնավորները կազմված են միայն ձայնից։
Բաղաձայնները ձայնից և հնչյունից ։

Ձայնավորներն են ․՝ Ա,Է(ե),Ի,Օ(ո),Ու,Ը;
Մնացյալը բաղաձայն են ։